Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/class-wp-token-map.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/class-wp-token-map.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/class-wp-object-cache.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/class-wp-object-cache.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/l10n.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/l10n.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/class-wp-walker.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/class-wp-walker.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/class-wp-date-query.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/class-wp-date-query.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/theme.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/theme.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/class-wp-duotone.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/class-wp-duotone.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/bookmark-template.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/bookmark-template.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/class-wp-tax-query.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/class-wp-tax-query.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/class-wp-widget.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/class-wp-widget.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/nav-menu.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/nav-menu.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/rest-api/endpoints/class-wp-rest-autosaves-controller.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/rest-api/endpoints/class-wp-rest-autosaves-controller.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/rest-api/endpoints/class-wp-rest-terms-controller.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/rest-api/endpoints/class-wp-rest-terms-controller.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/rest-api/endpoints/class-wp-rest-menu-items-controller.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/rest-api/endpoints/class-wp-rest-menu-items-controller.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/rest-api/endpoints/class-wp-rest-plugins-controller.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/rest-api/endpoints/class-wp-rest-plugins-controller.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/rest-api/endpoints/class-wp-rest-font-families-controller.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/rest-api/endpoints/class-wp-rest-font-families-controller.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/rest-api/fields/class-wp-rest-meta-fields.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/rest-api/fields/class-wp-rest-meta-fields.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/blocks/search.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/blocks/search.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/blocks/social-link.php on line 1

Warning: Uninitialized string offset 0 in /home/ihsankaraman/public_html/wp-includes/blocks/social-link.php on line 1
Tüm Yönleriyle Sünnet – M. İhsan Karaman
 

Tüm Yönleriyle Sünnet

25 Haziran 20120

Tüm Yönleriyle SÜNNET

I. GİRİŞ:

Penisin uç kısmındaki sünnet derisinin kesilip çıkartılması şeklinde tarif edilebilecek olan “sünnet” binyıllardır uygulanan bir gelenek olması yanında, bugün sözgelimi A.B.D.’nde en sık uygulanan pediatrik cerrahi işlem olarak da tıp dünyasının gündemindedir. Sünnetin gereksizliği ve zararlarından bahisle aleyhinde olanlarla, sünnetin faydalarını savunan taraftarların tartışmaları eskiden beri süregelmektedir. Tartışmalar bir yana, sünnet birçok toplum ve kültürde, faydasını düşünmeden dini inanç ve gelenekler nedeniyle uygulanmaktadır.

Bugün, dünya erkek nüfusunun yaklaşık 1/6’i sünnetlidir. 1990 yılında A.B.D.’nde yenidoğan erkeklerin %80’inin sünnet edildiği tahmin edilmektedir. Bu yazımızda, böylesine yaygın bir tıbbi işlemin ve sosyolojik olgunun, özetle de olsa, tüm yönleriyle incelenmesine çalışılacaktır.

II. KISA TARİHÇE:

Antropologlar sünnetin başlangıcı hakkında görüş birliğine varamamıştır. Sünnetin tarihini M.Ö. 15000 yıllarındaki taş devrine kadar götürenler varsa da, antropolog Ashley Montagu’nun da savunduğu gibi, 6000 yıl önce antik Mısır’da sünnetin varolduğu kesinleşmiştir. 4000 yıl önce Eski Ahit’te ise, doğumun sekizinci gününde dini sünnet uygulamasına atıf yapılmıştır (bris milah veya brit milla). Eski ve Yeni Ahit’te, sağlıkla ilişkilendirmeden sünnete yapılan çok sayıda atıf vardır.

Hastalıklara karşı profilaksi amacıyla rutin yenidoğan sünnetinin yaygınlık kazanması 19. yüzyıla rastlar. Özellikle ingilizce konuşulan ülkelerde sünnet, kısa sürede kabul görmüştür.

1989 yılında Amerikan Pediatri Akademisinin sünnetle ilgili görev komisyonu, yenidoğan sünnetinin potansiyel tıbbi faydaları ve avantajları yanında, risk ve dezavantajları da olduğunu deklare ederek, girişim öncesinde ebeveyne bunların anlatılmasını önermiştir.

III. ENDİKASYONLAR:

A. Tıbbi:

1.      Postit

2.      Balanopostit

3.      Fimozis

4.      Parafimozis

B. Tıp dışı:

1.      Dini

2.      Sosyokültürel

3.      Ailevi (Babanın sünnet durumu)

IV. POTANSİYEL TIBBİ FAYDALAR:

1.      Sünnet derisi ile ilgili problemleri önler, veya varsa giderir.

2.      Penis kanseri riskini elimine eder.

3.      Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (HIV gibi) ve serviks kanseri insidansını düşürebilir.

4.      Yenidoğan erkeklerde üriner enfeksiyon insidansını on kat azaltır.

V. DEZAVANTAJLAR:

1.      Çocuğun yaşadığı geçici davranışsal ve fizyolojik değişiklikler

2.      Potansiyel komplikasyonlar

3.      Sünnet derisinin irreversibl kaybı

VI. KONTRENDİKASYONLAR:

A.      Mutlak:

1.      Tüm penil anomaliler (hipospadias, epispadias, megalouretra vs.)

B.      Rölatif:

1.      Kanama diyatezi

2.      Prematürite

3.      Ciddi sağlık problemleri

VII. SÜNNET DERİSİ:

Fetal hayatın üçüncü ayında başlayan sünnet derisi gelişimi, beşinci aydan önce tamamlanır. Yenidoğanda sünnet derisinin glansa yapışık olması gayet tabiidir. Bu iki yapının ayrışması intrauterin hayatın geç döneminde başladığından, doğumda bebeklerin ancak
% 4’ünde sünnet derisi tümüyle geri çekilebilir. Yenidoğanların neredeyse % 50’sinde, sünnet derisi eksternal meatusu görebilecek kadar dahi geri sıyrılamaz.

Altıncı aya kadar bebeklerin ancak % 20’si tümüyle sıyrılabilen sünnet derisine sahipken, bu sayı 3 yaşında % 90’a ulaşır. Puberteye kadar ise hemen tüm çocukların sünnet derileri tamamen geri çekilebilecek hale gelir.

Gelenek ve görenek sebebiyle olsa gerek, birçok kişi sünnet derisinin erken yaşta geri çekilmeye alıştırılmasını savunur. Bunlara bazı hekimler, özellikle pediatristler dahildir. Ancak, tıbbi yönden bakıldığında, sünnet derisinin erken manipulasyonu gereksiz olduğu gibi; kanama, skarlaşma, ağrı ve psişik travmaya neden olabilir. Sünnet derisinin glanstan tümüyle ayrışmasının doğumla başlayan ve 10-14 yıl kadar sürebilen bir “süreç” olduğunu bilmek ve ebeveynlere anlatmak gerekir.

VIII. İDEAL YAŞ:

Bu konuda konsensus yoktur. Bize göre sünnet, ya çocuğun ne yapıldığını anlayamayacağı ve yabancıyı tanıyamayacağı kadar erken dönemde (tercihan doğumu takiben veya ilk iki yaşın içinde), ya da sağlıklı iletişim kurulabilecek çağa geldiğinde (6-7 yaşından sonra) yapılmalıdır. Ara yaşlarda ise, çocuğa sünnetin gerekliliğini anlatmak, ondan anlayış beklemek ve rahat bir cerrahi girişime izin verecek sükuneti sağlamak oldukça zordur.

IX. ANESTEZİ:

Sünnet girişimini, elektif ve sporadik bir cerrahi işlem olarak düşündüğümüzde, pediatrik populasyondaki hemen her cerrahi girişim gibi sünnetin de genel anestezi altında yapılması “ideal” gözükebilir. Ancak, ülkemiz gibi dini ve geleneksel nedenlerle tüm erkek nüfusun mutlaka sünnet edildiği toplumlarda, tüm sünnetlerin genel anestezi altında yapılması pratik olarak mümkün değildir. Çünkü, sünnete aday olan populasyon, kümülatif olarak ülke nüfusunun yarısıdır. On milyonlarla ifade edilecek bu sayıya genel anestezi uygulayacak ameliyathane bulmanın bir ütopya olması yanında, genel ekonomik şartlar, sağlık sigortasından mahrumiyet ve anestezi maliyeti gözönüne alındığında tüm sünnetlerin genel anestezi altında yapılması “cost-effective” bir yaklaşım da değildir. Ayrıca bu kadar çok sayıda genel anestezi uygulamasının getireceği komplikasyonlar –belli orandaki ölüm riski de dahil olmak üzere- kabul edilemez boyutlara ulaşacaktır. İşte, sünnetin bir sosyokültürel gereklilik olarak tüm erkeklere rutin uygulandığı toplumlarda, sayılan temel argümanlardan hareketle, bu işlemin genel anestezi ile yapılmasını bazı özel durumlar ve aile tercihleriyle sınırlayıp, lokal anestezi altında sünnet uygulamasını bir gerçek olarak kabullenmek gereklidir.

Bugün birçok batı ülkesinde de lokal anestezi ile yenidoğan sünneti yapılmaktadır. Eskiden, özellikle ilk bir ay içinde yenidoğanın ağrı duymayacağı savıyla anestezisiz sünnet yapan cerrahlar mevcutken, yoğun klinik araştırmalar bu savın yanlışlığını kesin olarak ortaya koymuş ve bugün, anestezisiz sünnet yapma görüşü bilimsel olarak reddedilmiştir. Sünnet girişimi sırasında uygulanan lokal anestezi seçenekleri şunlardır:

1.      Dorsal penil sinir bloku

2.      Penis kökünde veya gövdesinde ring blok

3.      EMLA krem ile topikal anestezi uygulaması

Bloklarda otöre göre değişmek üzere 0.5-2 cc arasında %1 lidokain veya benzerleri kullanılmakta  ve ağrı kontrolü bakımından mükemmel sonuç vermektedir. Kirya ve Werthman, Journal of Pediatrics’de yayınladıkları 52 vakalık klinik serilerinin ışığında şu yorumu yapmaktadır: “… Şimdiye kadar, ebeveyn ve doktor tarafından, sünnetin oldukça ağrılı bir işlem olduğu bilinir ve bu nedenle ebeveynin işlemi izlemesine nadiren izin verilirdi. Penil sinir blokundan beri, sünneti izlemeye çağrılan ebeveynlerde belirgin bir rahatlama görülmektedir.”

Lander ve arkadaşları, JAMA’da yayınlanan randomize, kontrollü klinik çalışmalarında yenidoğan sünnetinde ring blok, dorsal sinir bloku, EMLA ve plaseboyu karşılaştırmışlar ve en etkili lokal anestezi yönteminin ring blok olduğunu saptamışlardır. Otörlere göre, plasebo ile sünnette şiddetli ağrı duyulmakta, ayrıca sünnet öncesi oral asetaminofen verilmesi etkili bir ağrı kontrolü yapmamaktadır. Bizim de, 20 yılı aşkın süre içinde pediatrik yaş grubunda uyguladığımız 5000’den fazla lokal anestezili sünnete ait deneyimimiz, penis kökünde ring blokun çok etkili ve yeterli bir ağrı kontrolü sağladığını göstermiştir.

X. SÜNNET YÖNTEMLERİ:

Sünnet uygulamasında yöntem ne olursa olsun, Kaplan’ın 1983’te ifade ettiği dört temel prensip daima göz önünde tutulmalıdır:

1.      Asepsi (sıklıkla ihlal edilir, ancak çoğu kez sorun doğurmaz)

2.      Yeterli fakat aşırı olmayan eksizyon

3.      Hemostaz

4.      Kozmetik görünüm

Dini ve geleneksel açıdan sünnetin hedefi –gerek müslüman gerek musevi şeriatında- sünnet derisinden bir miktarını almış olmaktır. Sünnet derisini veya mukozayı tümüyle yok etmek gibi bir amaç yoktur. Hatta, dindar museviler, bris periah adı verilen tüm sünnet derisini yok etme işlemine karşılık, bris milah denilen sünnet derisinin bir kısmını alma yönteminin kutsal metinlere daha uygun olduğunu savunmaktadır. Tıbbi açıdan sünnetin hedefi de, Baskin’in belirttiği gibi, ileride fimozis ve parafimozis gelişimini engelleyecek miktarda deri ve mukozanın eksizyonudur. Böylece, gerek tıbbi gerek sosyokültürel açıdan, sünnette mutlak olarak belirlenmiş bir eksizyon sınırının olmadığı, dolayısıyla kullanılan yönteme bağlı olarak farklı miktarlarda cilt ve mukoza çıkarılmasının her bakımdan kabul edilebilir olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, her cerrahın kendi zihnindeki ideal penis modeline göre farklı bir sünnet metodu seçmesi tabii olmakla birlikte, bu yöntemin mutlak ve standart olarak tüm sünnet yapanlara dayatılması tıbbi ve sosyokültürel açıdan rasyonel değildir.

Kaplan ve Baskin’e göre, bugün uygulanan tüm sünnet yöntemleri dört ana başlık altında toplanabilir:

1.      Dorsal slit

2.      Shield metodu (Sünnet kalkanı, Mogen klempi vb)

3.      Özel sünnet klempleri

4.      Açık cerrahi yöntemler:

a)     Slit + eksizyon

b)     Sleeve metodu

Dorsal slit yöntemi, sünnet derisine saat 12 hizasında yapılan vertikal bir insizyondan ibarettir. Böylece glans ortaya çıkar ve fimozis önlenmiş olur, ancak bu yöntem kozmetik yönden kabul edilebilir değildir. Dorsal slit, akut fimozis ve parafimozis vakalarına sınırlanmalıdır.

Shield metodunda, musevi din adamlarının kullandığı Mogen klempi veya ülkemizde bazı sünnetçiler tarafından kullanılan sünnet kalkanı gibi bir alet, yöntemin temelini teşkil eder. Sünnet derisi yukarı doğru gerilir, bir elin baş ve işaret parmakları glansı aşağı doğru iterken diğer elle kalkan veya klemp frenulumu koruyacak bir açı ile dışarıdan yerleştirilir ve kıstırılır. Daha sonra klempin distalinden giyotin usulü ile kesici bir alet kullanılarak sünnet derisi eksize edilir.

Özel sünnet klempleri, shield tekniğinin modifikasyonları olup, 1920’lerden itibaren değişik otörlerce bulunup kullanılan ve temelde glansı kesilmekten koruyup sünnet derisini sıkıştırmaya yarayan metal ve/veya plastik aletlerdir. Bu aletlerin bizim bulabildiğimiz örnekleri şunlardır:

·         Doyen ekrazörü

·         Winkelman klempi

·         Gomco klempi

·         Plastibell klempi

·         Sheldon klempi

·         Tara Klamp

·         Millers Messer knife

·         Ross sünnet halkası

·         Yellen klempi

·         Glansguard

·         Bronstein klempi

Açık cerrahi yöntemlerden slit + eksizyonda, saat 12’ye yapılan dorsal slitten sonra, uygun miktarda mukoza bırakılarak, tüm sünnet derisi makasla çepeçevre kesilir ve hemostazı takiben kalan cilt ve mukoza birbirine dikilir. Sleeve tekniğinde ise, eksize edilecek cilt ve mukoza sınırlarına bistüri ile sirküler tarzda birer insizyon yapıldıktan sonra, arada kalan tüm sünnet derisi band halinde kesilip çıkarılır. Bunu hemostaz ve dikiş takip eder.

Sünnet yöntemlerinden bahsedilirken, yukarıdaki tekniklere yardımcı olarak kullanılan ve kesme ya da hemostaz amacıyla uygulanan enerji kaynaklarına da değinmek gerekir. Bu bağlamda üç enerji tipinden sözedilebilir:

·         Laser enerjisi

·         Elektrokoter

·         Termokoter (Diyatermi)

Karbondioksid laserin, cerrahinin birçok alanında ve özellikle çok kanlanan organlarda, vasküler tümörlerde, koagülopatili hastalarda, mikrocerrahide, beyin cerrahisinde, plastik ve estetik cerrahide başarıyla kullanıldığı bilinmektedir. Bu cümleden olarak, hemofilik hastalarda laser kullanılarak sünnet yapıldığı, böylece kan kaybının ve antihemofilik faktör kullanımının minimale indirildiği bildirilmiştir. Ancak, laser kullanımının yüksek maliyeti sebebiyle, rutin sünnetler için bu enerjinin uygulanması rantabl değildir.

Elektrokoter, birçok pediatrik genital cerrahi vakasında olduğu gibi, sünnette de, damarların nokta koagülasyonu amacıyla yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak, Baskin’in belirttiği gibi, bu konuda dikkatli olunmadığı takdirde, elektrik akımının penil kan akımına etki edip, tromboz ve glans nekrozuna yol açma riski mevcuttur. Ayrıca, sünnette metal bir klempe temas halinde elektrokoter kullanılırsa, ciddi penis yanıkları ve cilt soyulmaları meydana gelebilir.

Ülkemizde sünnet havyası olarak da bilinen termokoter veya diatermi cihazı ise, elektrokoterden farklı olarak dokuya sadece ısı enerjisi transfer eden ve böylece elektrik yanığı yapma riski bulunmayan bir enerji kaynağıdır. Yerli üretimde pilli ve elektrikli modelleri bulunan cihaz, bir kalemin ucuna monte edilmiş elektrodun ısınmasıyla aktif hale gelir ve gerek kesme, gerekse damar koagülasyonu amacıyla kullanılabilir. Dokuya akım iletmediği ve ısının doku derinliği çok az olduğu için metal klemplerle kombine olarak da güvenle uygulanabilir.

Tercih ettiğimiz sünnet yöntemi:

Bizim 20 yılı aşan süre içinde 5000’den fazla vakada uyguladığımız sünnet tekniği, shield yöntemi + termokoter kullanımı + primer dikiş koymanın kombinasyonundan oluşmakta ve lokal anestezi altında da yapılabilen işlemin süresini birkaç dakikaya indirerek sünnetin çocuklar için kolaylaştırılmasını amaçlamaktadır.

Bu yöntemde, penis köküne ring blok tarzında lokal anestezi uygulamasını takiben, sünnet sahası temizlenip örtülür. Mukoza ve glans arasındaki yapışıklıklar giderilip sünnet derisi serbest hale geldikten sonra, saat 12 ve 6 hizasına konan iki düz klemple sünnet derisi  asistan tarafından yukarı doğru çekilir. Operatör, sol elinin baş ve işaret parmaklarıyla penis cildinin dışından glansı hissedip penis köküne doğru bastırırken, sağ eliyle modifiye Mogen klempini, glansın distalinde kalan sünnet derisini kavrayıp sıkıştıracak tarzda ve frenulumu koruyacak bir eğimle yerleştirir ve kilitler. Daha sonra DC veya AC beslenmeli bir termokoterle, klempin distalinde kalan sünnet derisi kesilir. Bu esnada, aletin kesici elektrodunun, klempin distal yüzüne sıkı temas halinde olması, düzgün bir kesi hattı oluşmasını sağlar. Klemp açıldıktan sonra penis cildi, köke doğru bastırılarak glans ekspoze edilir. Genellikle hiçbir kanama ile karşılaşılmaz. Nadiren görülen birkaç kanayan damar, termokoterin ucu ile koagüle edilir. Son olarak, kalan mukoza ve cilt dudakları sık aralıklı 5/0 eriyebilen sütür materyali ile primer dikilir. Dikiş hattına antibiotikli krem uygulanıp işleme son verilir. Tampon, sargı veya ilave pansumana gerek yoktur.

Bu yöntemle sünnet edilen çocuk, işlem bittiği andan itibaren normal aktivitesine döner. Kesi hattında birkaç gün süren hiperemi ve ödem görülür. Kesi hattından aldığımız biopsilerin histolojik incelemesi, laser insizyonu ile benzer özellik ve derinlikte diyatermi etkisi göstermiş; derin doku, sinir ve damarlarda herhangi bir değişiklik saptanmamıştır.

Tercih ettiğimiz yöntemle sünnet edilen ve puberteden geçen birçok birey, bugün herhangi bir genital şikayetleri olmaksızın normal cinsel aktivitelerini sürdürmektedir. (Kişisel görüşme bilgisi)

XI. KOMPLİKASYONLAR:

İşlemin yaygınlığı ve kayıtsız uygulama nedeniyle sünnete bağlı gerçek komplikasyon oranı bilinemez. Ancak, sınırlı sayıdaki vaka serilerine dayanılarak, Batı literatüründe değişik komplikasyon oranları verilmiştir:

·         Williams ve Kapila     % 2-10

·         Metcalf           % 4

·         MacCarthy    % 1.5-5

·         Baskin            % 0.2-5

Sünneti yapan kişinin eğitim ve deneyim düzeyi aşağı indikçe, veya toplu sünnetlerde olduğu gibi, ardarda yapılan sünnet sayısı arttıkça komplikasyon oranı da yükselmektedir.

Genel olarak sünnet komplikasyonlarını dört ana başlık altında toplayabiliriz:

1.      Anestetik (ölüm dahil)

2.      Psikososyal

3.      Ürolojik – Cerrahi

4.      Nadir ve ilginç komplikasyonlar:

·               Mide rüptürü

·               Pulmoner emboli

·               Kalp yetmezliği

·               İmpotans

Burada bizi daha ziyade ilgilendiren ürolojik-cerrahi komplikasyonları ise, erken ve geç olarak iki grup halinde sıralayabiliriz:

Erken komplikasyonlar:

·         Kanama

·         Fazla veya az eksizyon

·         Penil amputasyon

Geç komplikasyonlar:

·         İnfeksiyon

·         Cilt köprüsü

·         İdrar retansiyonu

·         Fistül

·         Gangren/Nekroz

·         Meatit/Meatal ülser/Meatal stenoz

·         Kordi

·         Lenfödem

·         İnklüzyon kisti

·         Hipospadias/Epispadias

·         Fimozis/Buried veya Concelaed penis

XII. SOSYOKÜLTÜREL YÖNLERİ:

Toplumumuzda dini inanç ve gelenekler nedeniyle uygulanan sünnet, korkularıyla, törenleriyle, hediyeleriyle çocuğun dünyasında önemli bir yer tutar. Sünnetin uygulanmasındaki yanlış tutumlar, sünnet hataları, çocuğun duygusal gelişiminde olumsuz etkiler bırakabilir. Bu nedenle, sünnetin tören kısmına verilen önem kadar, tıbbi ve ruhsal yönlerine de eğilmek gerekir.

Sünnetten önce çocuk, gerçek bilgilerle bilgilendirilmelidir. Çocuklara “sünnet olmayacağı, iğne veya kesme gibi işlemler yapılmayacağı, sadece muayene olacağı” şeklinde kandırmalar sıklıkla yapılmaktadır. Daha sonra çocuk gerçekle karşılaştığında korku ve tepkisi daha fazla olmakta, ayrıca ebeveynine ve hekime güveni sarsılmaktadır.

Toplu sünnet uygulaması da ayrı bir eleştiri konusudur. Toplu sünnetlerde her çocuğa gerekli duygusal ve teknik özenin gösterilmesi, her çocuk için ayrı steril alet temini zordur. Kargaşa ortamında hatalı sünnet, infeksiyon ve diğer komplikasyonların oluşma ihtimali daha fazladır. Bu sebeplerle toplu sünnet uygulamasından kaçınmak gereklidir.

Sünnet önemli ve hassas bir cerrahi işlemdir. Ancak uygulamada oldukça hafife alınmakta, resmi sağlık kuruluşlarında bile sünnetler hemen daima en deneyimsiz ve kıdemsiz hekimlere ve ciddi süpervizyon olmadan yaptırılmaktadır. Toplumsal uygulamada sünnetlerin büyük kısmı “sünnetçi” adıyla bilinen ve çoğunluğu yeterli tıbbi-cerrahi bilgiden yoksun olan kişilerce yapılmaktadır. Bu kişilerin tercih edilme nedenlerinden biri de, işlerini çok süratli ve pratik biçimde halletmeleri, buna karşılık doktorların sünnetinin uzun sürmesidir. Ülkemizde sünnete aday populasyonun çokluğu ve sağlık sisteminin her sünnet adayını hastaneye yatırma imkanı vermemesi de dikkate alındığında, sünnet yapan hekimlerin de lokal anestezi altında uygulanabilecek, pratik, hızlı ve sağlıklı bir sünnet yöntemini uygulayabilmeleri, uzun vadede, sünnet yapanların “sünnetçiler”den daha ziyade “hekimler” olmasını sağlayacaktır. Bu gelişme, hekimlerin olduğu kadar, ehil ellere teslim edilen sünnet adaylarının da lehinedir.

KAYNAKLAR
·         www.cirp.org  (sünnete dair her bilgiyi içeren internet sitesi)

·         Baskin LS : Circumcision.  Baskin, Kogan, Duckett: Handbook of Pediatric Urology içinde. Lippincott-Raven, Philadelphia, 1997, s.1

·         Koo HP ve Duckett JW: Circumcision – Quo Vadis? Williams ve Etker: Contemporary Issues in Pediatric Urology içinde. Logos, İstanbul, 1996, s.149

·         BJU International, 83 (suppl.1), January 1999 (Circumcision özel sayısı)

·         Karaman MI ve ark.: An alternative method of circumcision for boys with hemophilia. Haemophilia, 4:181, 1998.

·         Kavaklı K ve Aledort LM: Circumcision and haemophilia: a perspective. Haemophilia, 4:1, 1998.

·         Kaplan GW: Complications of circumcision. Urol Clin N Amer, 10:543, 1983.

·         Metcalf TJ ve ark.: Circumcision: a study of current  practices. Clin Ped, 22:575, 1983.

·         Kirya C ve Werthman MW: Neonatal circumcision and penile dorsal nerve block – a painless procedure. J Pediatrics, 92:998, 1978.

·         Lander J ve ark.: Comparison of ring block, dorsal penile nerve block and topical anesthesia  for neonatal circumcision: a randomized controlled trial. JAMA, 278:2157, 1997.

Prof. Dr. M.İhsan Karaman

Üroloji Uzmanı
Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi
2. Üroloji Kliniği Şefi

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *


Warning: Trying to access array offset on false in /home/ihsankaraman/public_html/wp-content/themes/celeste/views/prev_next.php on line 10
previous
Kısırlık-İnfertilite

Warning: Trying to access array offset on false in /home/ihsankaraman/public_html/wp-content/themes/celeste/views/prev_next.php on line 36
next
Laparaskopi